Online Terapi veya Online Psikoterapi Nedir, Fayda Sağlar Mı?
Online terapi veya online psikoterapi, pandemi ile birlikte hayatımızda çok daha aktif bir yer edindi. Bu durum birçok yönden yaşamımızı kolaylaştırsa da bazı noktalarda da olumsuzlukları söz konusu oldu. Kendi evimizde, kendi konfor alanımızda çalışmalarımızı yaparken, zaman kaybı, belki daha az maliyetli bir çalışma ortamına sahip olurken; bir taraftan da sosyal etkileşim gibi çok önemli bir kaynağımızın azalmasına neden olduğu da aşikâr. Uzun vadede belki bu durumun olumlu veya olumsuz sonuçlarını bize araştırmalar çok daha net bir yerden gösterecektir.
Konuyu buradan kendi mesleki alanıma getirmek istiyorum. Online terapi yapmak hem danışan hem de ruh sağlığı açısından nasıl değerlendirilebilir? Öncelikle online psikolojik desteği; en genel haliyle danışan ve ruh sağlığı uzmanının birbirinden uzakta; fakat teknolojik bir araç ile canlı olarak yapmış olduğu görüşmeler olarak ifade edebilirim. Bu süreç online terapi olarak da bilinmektedir. Online olarak yapılan bu çalışmada da danışan ve ruh sağlığı uzmanı arasında etik kurallar ve sınırlar tabii ki varlığını sürdürmektedir.
Açıkçası ben hem danışan, hem terapist, hem de süpervizyon alan bir öğrenci olarak online terapi platformunda yer alıyorum. Dolayısıyla burada kendi deneyimlerim, mesleki tecrübelerim ve bilimsel çalışmalar ışığında bu konuya değinmeye çalışacağım.
Online Psikoterapi Fayda Sağlar Mı?
Öncelikle, sıklıkla insanların bana tedirginlikle sorduğu bir soru ile başlayalım: Online terapi desteği almak gerçekten fayda sağlar mı? Yapılan çalışmalar göstermiştir ki; online psikolojik destek hem olumlu hem de olumsuz yanlara sahip olmasına rağmen, olumlu yönleri daha ağır basmaktadır (Acar H., 2022).
Bu sorunun bilimsel araştırma ile verilen cevabının yanı sıra; bir diğer önemli noktası da; sizin bireysel ihtiyaçlarınız ve gerçekliğiniz açısından bu soruyu değerlendirmenizdir. Örneğin; yaşadığınız şehirde, imkanlarınız kısıtlıdır ve yüz yüze seans alamıyorsunuzdur veya küçük bir şehirde birine güvenmek sizin için daha zor da olabilir. Fiziksel koşullarınız yüz yüze terapi almak için uygun olmayabilir veya size destek sağlayabileceğini düşündüğünüz uzmana erişebilirliğiniz yüz yüze mümkün değilse, online terapi platformu rahatlıkla tercih edilebilir.
Online Terapinin Olumsuz Yönleri Nelerdir?
Online terapi platformunun olumsuz yönleri arasında da; bazı tekniklerin online platformda uygulanmasının daha güç olması; internet ile ilgili sorunların oluşabilmesi, ruh sağlığı uzmanının danışanın sadece yüzünü görmesi ve beden tepkilerini görememe ihtimalinin olmasını sayabiliriz. Nitekim bu faktörler sürecin ilerlemesinde engelleyici değildir. Yani yüz yüze seanslarda nasıl danışan ilerleme sağlıyorsa, aynı şekilde online seanslar da fayda sağlayabilmektedir. Burada sizin kendinizi nerede, nasıl daha rahat ve güvende hissettiğiniz, uygun ortamı sağlayabilecek koşullarınızın olup olmadığı önemlidir. Bunun yanı sıra, belki online çalışmanın sizi rahatsız ettiği boyutları, ruh sağlığı uzmanınızla çalışmak yine size farklı bir bakış açısı kazandırabilir.
Online Terapi Uzmanına Güvenebilir Miyim?
Bir diğer önemli soru da, online terapi sürecinde ruh sağlığı uzmanına güvenebilir miyim? Online terapi sürecinde; yüz yüze seanslarda geçerli olan tüm etik kurallar ve sınırlar geçerlidir. Dolayısıyla süreç içerisinde ruh sağlığı uzmanınızla aranızda oluşan güven ilişkisi -ki bu yüz yüze seanslar için de geçerlidir- zamanla kendinizi daha rahat ve güvende hissetmenizi sağlayacaktır.
Online Terapinin Deneyim ve Denge Kavramları
Burada deneyim ve denge kavramlarını zihnimizde tutarak karar verebiliriz; bir değişime, çağın bazı getirilerine karşı aşırı direnç göstermektense veya önyargı ile yaklaşmaktansa en azından deneyimlemek, birkaç seans sonrasında belki; “evet benim için online uygun” veya “değil” demek yine kendi yaşam yolculuğunuz için kıymetli bir çıkarım olacaktır. Benim deneyimlerime gelecek olursak hem online terapi platformunda, hem de yüz yüze danışan koltuğuna oturmuş olmaktan hiç pişman olmadım ve sürecin benim açımdan her iki koşulda da verimli geçtiğini rahatlıkla söyleyebilirim ve bir ruh sağlığı çalışanı olarak danışanlarımla da online platformda tıpkı yüz yüze çalışmalar kadar verim aldığımızı belirtmek isterim.
Yine altını çizmek isterim ki, araştırmalar, başkalarının deneyimleri veya mesleki yorumlar tabii ki çok kıymetlidir, bu bağlamda bu yazıyı ele aldım; fakat size daha iyi gelebilecek olanı deneyim ve denge ile bulabilirsiniz. Çağın getirdiği yeniliklere ayak uydurmak, varsa bu konudaki korkuları veya kaygıları değerlendirmek, önyargıları ele almak, deneyime açık olmak; “online bir süreç bana katkı sağlar mı?” sorusunun cevabını size çok rahat buldurur.
Sevgilerle,
Psikolog / Psikoterapist
Sultan Uncu